Πως να ξεπεράσετε το σύνδρομο του απατεώνα



Μήπως έχετε νιώσει ότι το σημείο που βρίσκεστε αυτή τη στιγμή στη ζωή σας είναι προΐόν καθαρής τύχης και όχι σκληρής δουλειάς ή ικανότητάς σας; 


Ίσως να αισθάνεστε ότι δεν είστε τόσο έξυπνοι όσο νομίζουν οι άλλοι και ότι σύντομα, οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν την αλήθεια για εσάς.
Έχετε τη συνήθεια να αμφισβητείτε τις δικές σας δεξιότητες, ικανότητες ή ευφυΐα;
Αισθάνεστε άβολα στη δουλειά επειδή πιστεύετε ότι δεν είστε αρκετά ικανοί για τη δουλειά;
Ή ότι το πρόσφατο επίτευγμά σας οφείλεται απλώς στην τύχη;
Δυσκολεύεστε να δεχτείτε τον έπαινο;
Παλεύετε με την διαρκή αμφισβήτηση του εαυτού σας;
Μήπως αναγνωρίζετε κάποια από αυτά τα σημάδια;

Το σύνδρομο του απατεώνα ( Imposter Syndrome), είναι μια ψυχολογική πλάνη που κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι είναι ανεπαρκείς ή ανάξιοι σεβασμού και επαίνου. Είναι αυτό το συναίσθημα ότι έχουμε παραπλανήσει τους άλλους σχετικά με τις ικανότητές μας και δεν αξίζουμε. Τα άτομα με το σύνδρομο του απατεώνα πιστεύουν ότι η επιτυχία στη ζωή τους οφείλεται σε καθαρή τύχη και όχι στην ικανότητα, το ταλέντο, τη σκληρή δουλειά ή τα προσόντα τους. Όσοι το βιώνουν αναφέρουν ότι αισθάνονται ανασφάλεια, άγχος και φόβο.
Υπερβολική τελειομανία, αμφιβολία για τον εαυτό τους, αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης: αυτή η κατάσταση του νου, τους κάνει να πιστεύουν ό,τι κι αν κάνουν είναι ακατάλληλο. Αισθάνονται ότι είναι ένα "ψέμα" και ότι αργά ή γρήγορα κάποιος θα το μάθει και τότε ο κόσμος τους θα καταρρεύσει από ντροπή και ταπείνωση σαν τραπουλόχαρτο.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία , το να νιώθεις απάτη είναι συχνά αποτέλεσμα υπερβολικής πίεσης για επίτευξη.
Μπορεί να μην το πιστεύετε, αλλά εκτιμάται ότι το 70% των ανθρώπων, θα εμφανίσουν το σύνδρομο απατεώνα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ως πρότυπο συμπεριφοράς από την ψυχολόγο Pauline Rose Clance και τη συνάδελφό της Suzanne Imes το 1978. Η αρχική τους θεωρία ήταν ότι οι μόνες που προσβλήθηκαν από αυτό το σύνδρομο ήταν γυναίκες. Αρκετά σύντομα ανακαλύφθηκε ότι το ίδιο συμπεριφορικό και γνωστικό πρότυπο υπάρχει μεταξύ διαφορετικών ειδών μειονοτήτων : φυλετικές και εθνοτικές μειονοτικές ομάδες, άτομα με αναπηρίες, μετανάστες κ.λπ.
Η πεποίθηση ότι κατά κάποιο τρόπο εξαπάτησαν το σύστημα ή έφτασαν εκεί που είναι λόγω καθαρής τύχης, μπορεί να έχει μόνιμο αντίκτυπο στις σκέψεις και τη συμπεριφορά.
Ευτυχώς, αυτό δεν είναι αλήθεια, αλλά αυτός ο τύπος αυτοπεριοριστικής πεποίθησης έχει το δικό του κοινωνικό και προσωπικό υπόβαθρο. Είτε πρόκειται για τα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα της κοινωνίας για ορισμένες ομάδες πληθυσμού είτε για τον τρόπο με τον οποίο γεννηθήκατε και μεγαλώσατε από τους βασικούς σας φροντιστές, τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει η δυνατότητα, να αναγνωρίσετε, να εκλογικεύσετε και να ξεπεράσετε αυτές τις επιβαρυντικές ιδέες.
Στο βιβλίο της, The Secret Thoughts of Successful Women , η συγγραφέας και ειδικός στο σύνδρομο του απατεώνα, Valerie Young, περιγράφει 5 τύπους ανθρώπων που πάσχουν από αυτό.
Ειδικοί
«Πρέπει να γνωρίζω κάθε πληροφορία πριν ξεκινήσω να κάνω οτιδήποτε».
«Πρέπει να πληρώ όλα τα κριτήρια μιας αγγελίας εργασίας εάν θέλω να υποβάλω αίτηση».
«Δεν θέλω να κάνω ερώτηση ή να μιλήσω σε ομαδικό πλαίσιο (π.χ. συναντήσεις), καθώς θα με κάνει να φαίνομαι ανόητος και αμόρφωτος».
Τελειομανείς
Όσο μικρό κι αν είναι το λάθος, είναι μια καλή ευκαιρία να αμφισβητήσετε την αξία και την ικανότητά σας.
Το να μην πετύχετε όλους τους στόχους που έχετε θέσει αποδεικνύεται μια άλλη καλή ευκαιρία για να αμφισβητήσετε την αξία και τις ικανότητές σας.
Η συνεχής ανάγκη να αμφισβητείς τον εαυτό σου κρύβεται σε κάθε γωνιά.
Φυσική ιδιοφυΐα
Εάν είστε ταλαντούχοι και προορίζεστε να κάνετε αυτή τη δουλειά, δεν θα πρέπει να δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε καμία εργασία.
Εάν χρειάζεται να καταβάλετε προσπάθεια, αποδεικνύει ότι είστε απατεώνας.
Σολίστ
«Το να ζητήσω βοήθεια αποδεικνύει ότι είμαι απατεώνας».
«Μόνο δουλεύοντας μόνος μπορώ να εμφανιστώ ως μη αποτυχημένος. Διαφορετικά, όλοι θα πιστεύουν ότι απλώς κολλάω σε άλλους».
Superman/Superwoman
«Πρέπει να δουλέψω σκληρότερα από οποιονδήποτε άλλον για να αποδείξω ότι δεν είμαι ψεύτικος».
«Πρέπει επίσης να πετύχω σε όλες τις προσπάθειές μου, διαφορετικά, θα φανώ σαν απατεώνας».
Η επίγνωση του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα προς τη λύση, ενώ η αποδοχή της πραγματικότητάς σας και η δράση προς την κατεύθυνση της αλλαγής έρχονται αμέσως μετά.
Ακολουθούν ασκήσεις για να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε για τον εαυτό σας.

 Ξεκινήστε να κατακτάτε το σύνδρομο του απατεώνα συλλέγοντας τις δεξιότητες, τα διαπιστευτήρια και τις ικανότητές σας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει οτιδήποτε, από τις αθλητικές σας δεξιότητες έως τα ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια. Η λίστα των δεξιοτήτων και των προσόντων σας θα αυξήσει την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθησή σας.
 Σταματήστε να συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους. Η σύγκριση του εαυτού σας με άλλους μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα δυστυχίας και δυσαρέσκειας. Αντί να συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ανθρώπους, εστιάστε στη δική σας ανάπτυξη και βελτίωση. Συγκρίνετε τον προηγούμενο εαυτό σας με τον τρέχοντα εαυτό σας, λαμβάνοντας υπόψη τα δυνατά σας σημεία και έχοντας κατά νου τις δεξιότητες που πρέπει να εργαστείτε για να αποκτήσετε αυτοπεποίθηση και να αποδεχτείτε το μεγαλείο σας.
 Μην φοβάστε να ρισκάρετε. Η αποτυχία να αντιμετωπίσετε το σύνδρομο απατεώνων μπορεί να σας εμποδίσει να αρπάξετε τις ευκαιρίες και να βρείτε το πάθος σας στη ζωή. Για παράδειγμα, εάν πιστεύετε ότι δεν έχετε τα προσόντα, μπορεί να μην μπορείτε να αποκτήσετε προαγωγή ή ηγετικές δυνατότητες στη δουλειά. Ή μπορεί να μην πληροίτε τις προϋποθέσεις για πρακτική άσκηση επειδή υποτιμάτε τις δεξιότητες και τις γνώσεις σας. Επομένως, μην αφήσετε τον εσωτερικό σας κριτή να απορρίψει νέες προοπτικές. Πείτε «ναι» σε μια νέα ευκαιρία εργασίας ή προαγωγής. Η έξοδος από τη ζώνη άνεσής σας μπορεί να προσφέρει πολλές ευκαιρίες για μάθηση, ανάπτυξη και ευημερία.
Εγκαταλείψτε την τελειομανία. Πολλοί άνθρωποι με υψηλές επιδόσεις και τελειομανείς πάσχουν από το σύνδρομο απατεώνων. Επειδή πιστεύουν ότι δεν είναι αρκετά καλοί, τα άτομα με το σύνδρομο απατεώνα θέτουν συχνά εξωπραγματικά υψηλούς ή ανέφικτους στόχους. Η τελειομανία συνδέεται στενά με τον έντονο φόβο της αποτυχίας. Αν είστε τελειομανής, μπορεί να νιώθετε άξιοι μόνο όταν είστε επιτυχημένοι. Κάντε ένα βήμα πίσω και εξετάστε προσεκτικά τους στόχους σας. Θέστε εφικτούς στόχους και θυμηθείτε ότι τα λάθη δεν είναι τόσο άσχημα, καθώς παρέχουν ευκαιρίες μάθησης.
 Τέλος Σημειώστε τα επιτεύγματά σας σε ένα ημερολόγιο. Γράψτε πέντε πράγματα για τα οποία αισθάνεστε περήφανοι (αν θέλετε μπορείτε να γράψετε περισσότερα από πέντε). Μερικές φορές ξεχνάμε τα πράγματα που έχουμε πετύχει στο παρελθόν. Η αναγνώριση προηγούμενων επιτευγμάτων σας βοηθά να συνειδητοποιήσετε ότι είστε σε θέση να πετύχετε περισσότερα στο μέλλον.


Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 57 ΑΚ, του Ν 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας, απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.


 



Σχόλια